T.C
TÜRKİYE VE ORTA DOĞUAMME İDARESİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
ARAŞTIRMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
TEZ İNCELEME ÖDEVİ
Hazırlayan
DERYA TUNÇ
Öğretim üyesi
TEVFİK ERDEM
Ankara
Ekim2011
1.BÖLÜM:Tezin şekil olarak incelenmesi
ÜNİVERSİTE:Çukurova Üniversitesi
ENSTİTÜ: Sosyal Bilimler Enstitüsü
ANABİLİM DALI: Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
TEZİN ADI :İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi
YAZAN: Elife Rehber
DANIŞMAN: Yrd. Doç. Dr. Meral ATICI
TARİH:Adana/2007
:
TEZ İÇERİĞİ ve BÖLÜMLER
Tez 6 bölümden oluşmuştur
-Önsöz ve İçindekiler ;tablolar ve şekiller listesi :14 sayfa
1. Bölüm : 5 sayfa
1.1Problem ve alt problemler
1.2Tezin amaç
1.3Sayıltılar
1.4Sınırlılıklar
1.5tanımlar
1.6Araştırmanın önemi
-2. Bölüm : 20 sayfa
2.1Kuramsal Açıklama ve araştırmalar
-3. Bölüm: 6 sayfa
3.1Yöntem
3.2Evren ve örneklem
3.3veri toplama araçları
-3.4Verilerin analizi
-4. Bölüm: 16 sayfa
4.Bulgular
4.1-Empatik Eğilim Düzeyine Göre Çatışma Çözme Davranışına İlişkin Bulgular…
4.2.Empatik Eğilim Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesine İlişkin Bulgular
4.3 -.Çatışma Çözme Davranışına İlişkin Bulgular
-4.4.Görüşme Analizine İlişkin Bulgular
5. Bölüm: 7 sayfa
*Tartışma ve yorum
6: Bölüm : Sonuç ve öneriler 1sayfa
6.1Sonuçlar
6.2Öneriler
6.3Gelecekteki araştırmalara ilişkin öneriler
son olarak kaynakça ekler ve özgeçmiş:32sayfa
2.Bölüm:Tezin içerik yönünden incelemesi
1.1PROBLEM CÜMLESİ?
İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışları arasında fark var mıdır?
1.2ARAŞTIRMANIN AMACI
Bu araştırmanın temel amacı, ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarında fark olup olmadığını incelemektir. Ayrıca araştırmada, öğrencilerin empatik eğilim düzeyleri ile çatışma çözme davranışlarında etkili olduğu düşünülen cinsiyet, sınıf düzeyi ve öğrencinin sosyo-ekonomik durumu gibi değişkenler açısından da farklılıklar ele alınacaktır.
ALT AMAÇLAR:
1. Empatik eğilim düzeyi düşük ve yüksek olan ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Çatışma Çözme Davranışı Saldırganlık Alt Ölçeği puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
2. Empatik eğilim düzeyi düşük ve yüksek olan ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Çatışma Çözme Davranışı Problem Çözme Alt Ölçeği puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
3. Araştırmaya katılan alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeye sahip öğrencilerin empatik eğilim düzeyleri arasında anlamlı bir fark var mıdır?
4. Öğrencilerin cinsiyet ve bulundukları sınıf düzeyine göre empatik eğilim düzeyleri arasında anlamlı bir fark var mıdır?
5. Araştırmaya katılan alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeye sahip öğrencilerin Çatışma Çözme Davranışı Saldırganlık Alt Ölçeği puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
6. Araştırmaya katılan alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeye sahip öğrencilerin Çatışma Çözme Davranışı Problem Çözme Alt Ölçeği puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
7. Öğrencilerin bulundukları sınıf düzeyi ve cinsiyetlerine göre Çatışma Çözme Davranışı Saldırganlık Alt Ölçeği puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
8. Araştırmaya katılan öğrencilerin bulundukları sınıf düzeyi ve cinsiyetlerine göre Çatışma Çözme Davranışı Problem Çözme Alt Ölçeği puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
9. Öğrencilerin empati ve çatışma çözme, empati kurma ve çatışma çözme konusunda kendilerini nasıl gördükleri ile empati ve çatışma çözme arasındaki ilişki hakkındaki görüşleri nelerdir?
1.3SAYILTILAR
Araştırmada kullanılan veri toplama araçlarının ilgili olduğu özellikleri ölçtüğü ve öğrencilerin içten yanıt verdikleri düşünülmektedir.
1.4SINIRLILIKLAR
1.Araştırma bulguları Nevşehir İl merkezinde bulunan ilköğretim ikinci kademe
öğrencilerine ve benzer nitelikteki öğrencilere genellenebilir.
2.Empatik eğilim düzeyleri ve çatışma çözme davranış düzeyleri kullanılan ölçme araçlarının ölçtüğü kapsam ile sınırlıdır.
1.5TANIMLAR
İletişim empati,çatışma ve çatışma çözme tanımlanmıştır
1.6ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ
Ülkemizde bu konu ile yapılan araştırmaların sayısının oldukça az olduğu görülmüştür. Özellikle kişilerarası ilişkilerin biçimlenmeye başladığı ergenlik döneminde empati ve çatışma çözme arasındaki ilişkinin ortaya çıkması açısından bu araştırmaya ihtiyaç duyulmuştur. araştırmanın sonuçlarına göre ilköğretimde uygulanan rehberlik programlarında empati ve çatışma çözme becerisi eğitimlerine daha çok yer verilebilir. Çatışma çözme yöntemleri arasında empatinin önemi daha ön plana çıkarılabilir. Bu yaş grubundaki öğrencilerin çatışma çözme davranışlarının empatik eğilim düzeylerine göre nasıl bir farklılık gösterdiğinin belirlenmesi, öğrencilerin çatışmalarını yapıcı bir biçimde çözmek için ne gibi uygulamaların yapılabileceğini belirlemek açısından önemlidir.
3.BÖLÜM
3.1YÖNTEM
Bu araştırma, ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin çatışma çözme davranışlarını empatik eğilim düzeylerine göre inceleyen betimsel bir çalışmadır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır bir başka deyişle üçgenleme yöntemi kullanılmıştır. Üçgenleme aynı konunun incelenmesinde çeşitli araştırma yöntemlerinin birlikte kullanılması anlamına gelmektedir. Dört tür üçgenleme vardır. Bunlar, veri üçgenlemesi, araştırmacı üçgenlemesi, kuram üçgenlemesi ve yöntem üçgenlemesidir (Denzin, 1994). Bu araştırmada hem sayısal veriler elde edilen nicel araştırma yöntemi hem de nitel veriler elde edilen görüşmeler birlikte kullanılarak yöntem üçgenlemesi yapılmıştır.
3.2EVREN- ÖRNEKLEM
Araştırmanın evrenini 2005-2006 eğitim-öğretim yılında Nevşehir İli’nde bulunan ve ilköğretim okullarına devam eden ikinci kademe öğrencileri
oluşturmaktadır. Nevşehir İli’ndeki okullar bulundukları mahallelerin sosyo-ekonomik durumuna göre sınıflandırılmıştır. Bu okullar arasından kolay ulaşılabilir örneklem seçme yoluna göre sosyo-ekonomik düzeyi farklı toplam 5 ilköğretim okulu belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemini, beş ilköğretim okulunun 6, 7 ve 8. sınıflarına devam eden 376 kız ve 379 erkek toplam 755 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin 218’i üst; 230’u orta ve 307’si ise alt sosyo-ekonomik düzeydedir.
Ayrıca “Empati Ve Çatışma Çözme Hakkındaki Düşüncelere Yönelik Görüşme Formu” uygulanmak üzere araştırmacının görev yaptığı okuldaki öğrencilerden görüşmeyi kabul eden 20 kız, 20 erkek toplam 40 öğrenci ile çalışılmıştır.
3.3VERİ TOPLAMA ARAÇLARI
Araştırmada, öğrencilerin empatik eğilim düzeylerini ölçmek için Dökmen (1988) tarafından geliştirilen “Empatik Eğilim Ölçeği” (Bakınız, Ek 1), çatışma çözme davranışlarını ölçmek amacıyla da Koruklu (1998) tarafından geliştirilen “Çatışma Çözme Davranışı Belirleme Ölçeği” kullanılmıştır Ayrıca öğrencilerin empati ve çatışma çözme hakkındaki görüşlerini öğrenmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen görüşme formu kullanılmıştır Testlerin güvenirliğini ölçmek için ise 10gün arayla test iki defa uygulanmıştır.Test-tekrar test uygulamalarının sonuçlarına göre, her bir testin güvenirlik katsayılarını,ölçeğin iç tutarlılık katsayılarını hesaplanmıştır
Empati Ve Çatışma Çözme Hakkındaki Düşüncelere Yönelik Görüşme Formu araştırmacı tarafından hazırlanmıştır.7 sorudan oluşmaktadır. Görüşme formunda öğrencilerin empati ve çatışma çözme, kendilerini empati kurma ve çatışma çözme konularında nasıl buldukları ile empati ve çatışma çözme arasındaki ilişkiye yönelik sorular yer almaktadır. Hazırlanan formdaki sorular tez danışmanı tarafından kontrol edilmiş olup, 5 öğrenci ile pilot uygulama yapılmıştır. Pilot uygulama sonucunda bir soru çıkarılmıştır.
3.4VERİLERİN ANALİZİ
Uygulamalardan sonra empatik eğilim ve çatışma çözme davranışını belirleme ölçeklerinden elde edilen veriler bilgisayar ortamında ve SPSS (Nie, 1975) istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Ayrıca öğrencilerle yapılan görüşmeler niteliksel araştırma yöntemlerine uygun olarak araştırmacı tarafından analiz edilmiştir.
Verilerin analizinde önem düzeyi .05 olarak belirlenmiştir. Ortalamalar arasında fark olup olmadığı t testi ile sınanmıştır. Saptanan değişkenlerde varyans analizinin sonuçlarının anlamlı çıkması durumunda, hangi gruplar arasında anlamlı fark olduğunu belirlemek için Scheffe Çoklu Karşılaştırma Testi kullanılmıştır.
Görüşmelerden elde edilen nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle verilerde kodlama işlemi yapılmıştır. Bu işlem için veriler
birkaç kez okunmuş ve kodlamalar yapılmıştır. Kodlama aşamasından sonra ortaya çıkan kavram ve temaların sunumunda tablolar kullanılmıştır.
4.BÖLÜM VE 5.BÖLÜM
BULGULAR TARTIŞMA VE YORUM
Araştırmacı burda 24 tane tablo ve bu tabloları yorumlayarak empatik eğilim düzeyleri yüksek ve düşük olan öğrencilerin çatışma çözme davranışına ilişkin saldırganlık ,problem çözme alt boyutuna ilişkin bulgular;sosyo-ekonomik ,sınıf düzeyleri ve cinsiyetlerine göre empatik eğilim düzeyleri hakkında bulgular elde etmiş ve yorumlamıştır
Ayrıca görüşme analizine ilşkin empati,empatik kişilerin özellikleri,çatışma çözme yöntemlerine ilişkin görüşleri ve frekanslarını tablolaştırarak yorumlamıştır.
Her bulguyla birlikte literatürdeki diğer araştırmalar ve açıklamalardan da bahsederek yorumunu zenginleştirmiştir.
Örneğin
Bulgu: Kız ve erkek öğrencilerin Empatik Eğilim Ölçeği puanları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.
Yorum:Kız öğrencilerin daha empatik olmaları, annelerini model almaları ile açıklanabilir. Çünkü araştırmalara göre annelerin empatik eğilim düzeyi babalara göre daha yüksek çıkmıştır. Ceyhan (1993) Ayrıca Türk toplumunda kız çocuklarının yetiştirilme tarzının da kız öğrencilerin daha empatik olmasında önemli bir rolü olduğu söylenebilir. Kız çocukları erkeklere göre daha uyumlu ve daha anlayışlı olma konusunda çevre tarafından yönlendirilmektedir. Bu ise kızların empati kurmasını kolaylaştırıcı nedenler arasında sayılabilir. Erkek çocukların empatik eğilimlerinin düşük olması ise yine yetiştirilme tarzı nedeniyle erkeklerin duygularını rahat ifade edememesiyle açıklanabilir.
Bazı bulduğu sonuçlar araştırmalarla parelellik gösterirken çok azı da farklı çıkmıştır
Bulgu:Öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeylerine göre empatik eğilim düzeyine ilişkin anlamlı bir fark bulunamamıştır.
Bununla birlikte sosyo-ekonomik düzeye göre empatik eğilimin farklılaşabileceğini ortaya koyan araştırmalarda vardır. Örneğin, Madsen (1971) ve DePalma (1974), orta sosyal sınıftan olan çocukların, alt sosyal sınıftakilere göre daha fazla empatik davrandıklarını bulmuşlardır (Akt; Dökmen,1987). Kalliopuska (1984), farklı sosyal sınıftaki annelerin empati kurma becerileri arasında fark bulamazken, orta sınıftan gelen babaların diğerlerine oranla daha fazla empatik beceriye sahip olduklarını ve alt sosyal sınıftan olan çocukların üst sosyal sınıfa göre daha fazla empatik davranma eğilimine sahip olduğunu bulmuştur (Akt; Dökmen,1987).
6.BÖLÜM
6.1SONUÇLAR
İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelendiği bu araştırmada empatik eğilim düzeyi düşük olan öğrencilerin saldırganlık düzeyleri, empatik eğilim düzeyi yüksek olan öğrencilerin ise problem çözme düzeyleri daha yüksek bulunmuştur.
Empatik eğilim ve çatışma çözme alt boyutlarından saldırganlık ve problem çözme açısından kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha yüksek empatik eğilim düzeyine ve daha yüksek problem çözme düzeyine sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Erkek öğrencilerin kız öğrencilere oranla çatışma çözme davranışı saldırganlık alt boyutu daha yüksek çıkmıştır.
Görüşmelerde de erkek öğrenciler genellikle çatışma çözmeyi kavgaları, küslükleri bitirme olarak ifade etmişlerdir.
Öğrencilerin bulundukları sınıf ve sosyo ekonomik düzey açısından empatik eğilimde ve çatışma çözmede bir farklılık olmadığı görülmüştür. Sadece öğrencilerin bulundukları sosyo ekonomik düzey çatışma çözme davranışı saldırganlık alt boyutunda anlamlı fark yaratmaktadır
6.2ÖNERİLER
İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin çatışma çözme davranışı ve empati becerilerini kazanmaları için okullarda her sınıf düzeyinde psikolojik danışmanlar tarafından sınıf ve grup rehberliği yapılabilir.
Ailelere verilecek eğitim ile öğrencilerin aile içinde de bu becerileri kazanmaları ve uygulamaları sağlanabilir. Bununla birlikte ilköğretimde çalışan öğretmenlere de bu konularda seminerler ve eğitimler verilebilir.
Okullarda akran yardımcılığı eğitimi düzenlenip öğrencilerin çatışma çözme ve empati kurma konularında birbirlerine yardımcı olabilecekleri ve bir alt kademedekine koçluk yapabilecekleri bir sistem oluşturulabilir.
6.3 GELECEKTEKİ ARAŞTIRMALARA İLİŞKİN ÖNERİLER
Araştırmaya katılan öğrenciler arasından örneklem seçilerek çatışma çözme
empati konularında eğitim vermeyi ve bu eğitimin etkilerini incelemeyi amaçlayandeneysel çalışmalar yapılabilir.
Araştırmada kullanılan ölçeklerden farklı olarak ölçekler geliştirilip ve konuları kapsayan araştırmalarda kullanılabilir. Özellikle empatik eğilim konusun ergenlere uygulanabilecek ölçekler geliştirilebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder