TÜRKİYE VE ORTA DOĞU AMME İDARESİ ENSTİTÜSÜ
KAMU YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
“TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ FELSEFESİNİN İŞGÖREN PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ” BAŞLIKLI TEZ İNCELEMESİ
ARAŞTIRMA VE YÖNTEM TEKNİKLERİ DERSİ ÖDEVİ
Hazırlayan
ERGÜN ŞEN
Öğretim Üyesi
Doç. Dr. TEFİK ERDEM
ANKARA
Kasım 2011Tezin Adı : Toplam Kalite Yönetimi Felsefesinin İşgören Performansı Üzerindeki Etkisi
Tezi Hazırlayan : Burçin ÖZGÖR
Tezin Danışmanı : Yrd. Doç. Dr. Belgin AYDINTAN
Üniversite/Enstitü : Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Anabilim Dalı : İşletme Anabilim Dalı, İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı
Tezin İli/Yılı : Ankara, 2008
TEZLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER
Tez toplam 157 sayfadan oluşmaktadır. Üç sayfalık “Giriş”ten sonra “Toplam Kalite Yönetimi” başlıklı Birinci Bölüm 59 sayfadan, “Performans Değerleme” başlıklı İkinci Bölüm 49 sayfadan, “Toplam Kalite Yönetimi Felsefesinin İşgören Performansı Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma” başlıklı Üçüncü Bölüm 26 sayfadan oluşmaktadır. Tezin sayfalarının bölümlere dengeli dağıldığı düşünülmektedir.
Tezin Amacı: işletme politikaları için gerekli olan “Toplam Kalite Yönetimi” felsefesinin ne anlama geldiğini, mantığını, aşamalarını kavramak ve bu felsefenin işletmeler için önemini vurgulamaktır. Ayrıca, elde edilen sonuçlarla, hedeflerin karşılaştırılması anlamına gelen, günümüzde işletmeleri birbirinden farklı kılan insan kaynağının çalışmalarının ne yönde olduğunu belirlemeye yarayan “Performans Değerlemesi” ögesine dikkat çekmektir. Bir de, bu kavramlar ışığında, toplam kalite yönetimi felsefesi ile performans arasında bir bağ kurup, bu felsefenin işgören performansı üzerindeki etkisini araştırmaktır.
Giriş bölümünde kalite, toplam kalite, toplam kalite felsefesi, performans değerleme kavramları ile tezin bölümlerinin içeriği hakkında bilgi verilmiştir.
Tez üç bölümden oluşmakta, birinci bölümde toplam kalite yönetimi felsefesinin temelini oluşturan kalite kavramından bahsedilmiş, daha sonra da toplam kalite yönetimi felsefesinin tanımı, önemi, ilkeleri ve bu ilkelerin performans değerleme yaklaşımıyla ilişkisi incelenmiştir. İkinci bölümde, performans ve performans yönetimi kavramları tanıtılmış ve toplam kalite yönetimi felsefesinde çok önemli bir yere sahip olan İnsan Kaynakları uygulamalarından “Performans Değerleme”si yaklaşımı incelenmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise, “Toplam Kalite Yönetimi” felsefesi ilkeleriyle işgören performansı ilişkisine yönelik bir alan araştırması yer almıştır. Bu bölümde öncelikle araştırmanın konusu, amacı, önemi, kapsamı, yöntemi, sınırlılıkları, varsayımları ve hipotezleri açıklanmış, daha sonra anket çalışması sonucu elde edilen araştırma bulguları tablo ve şekillerle gösterilmiş ve değerlendirilmiştir.
ARAŞTIRMA
Konusu: Toplam kalite yönetimi felsefesi uygulamalarının, performans değerleme çalışmalarının da katkısıyla işgören performansına etkisinin incelenmesidir.
Amaç ve Önem: Araştırmanın en temel amacı, toplam kalite yönetimi felsefesinin günümüz koşullarında işletmeler için önemini vurgulamaktır. Ayrıca, bu felsefenin “insana” verdiği önemden yola çıkarak, işgören performansına etkisini araştırmaktır. Bu çerçevede, işletmeler toplam kalite yönetimi ve performans değerlemesi kavramlarını özümsemeli ve uygulamalıdırlar. Amaç, rekabet edebilmek, sürekli gelişmek ve insan kaynağına gereken önemi vermektir.
Kapsam: Toplam kalite yönetimi felsefesinin işgören performansına etkisini araştırmaya yönelik bu çalışma, toplam kalite yönetimi felsefesini ilke edinmiş ve performans değerlemesi yoluyla hem işgörenlerini değerlendiren hem de gelecek hedeflerini oluşturan Ankara’da savunma sanayi sektöründe faaliyet gösteren bir işletmenin tasarım bölümünü kapsamaktadır.
Yöntem: Araştırmada, veri toplamak amacıyla anket uygulamasından faydalanılmıştır.
Sınırlılıklar: Sınırlılıklardan ilki, anket çalışmasının uygulandığı işletmedeki iş yoğunluğu nedeniyle zaman sınırlılığıdır. İkinci sınırlılık, bu çalışmanın sadece Ankara ilinde bulunan bir işletmede yapılmasıdır. Diğer bir sınırlılık ise, anketin bu işletmede tasarım bölümünde çalışan bir proje grubuna uygulanmasıdır. Bu proje grubunda elli işgören mevcuttur. Anket bu proje grubundaki bütün işgörenlere dağıtılmıştır. Kırk altı kişiden yanıt alınmıştır.
Varsayımlar: Örneklem grubunun sorulara gerçekçi yanıtlar verdiği ve soruların hipotezleri test edebilecek şekilde hazırlandığıdır.
Hipotezler:
Ana Hipotez: Toplam kalite yönetimi felsefesi ilkeleri ile işgören performansı arasında ilişki vardır.
Alt Hipotezler: Toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinden iç müşteri memnuniyeti ile işgören performansı arasında ilişki vardır. Toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinden liderlik ile işgören performansı arasında ilişki vardır. Toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinden takım çalışması ile işgören performansı arasında ilişki vardır. Toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinden eğitim ile işgören performansı arasında ilişki vardır. Toplam Kalite Yönetimi felsefesi ilkelerinden çalışanların katılımı ile işgören performansı arasında ilişki vardır.
Demografik değişkenlere bağlı hipotezler: Yaş gruplarına göre işgören performansında ve toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinde anlamlı bir farklılık görülmektedir. Eğitim durumuna göre işgören performansında ve toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinde anlamlı bir farklılık görülmektedir. Çalışma süresine göre işgören performansında ve toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinde anlamlı bir farklılık görülmektedir. Unvana göre işgören performansında ve toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinde anlamlı bir farklılık görülmektedir.
Evren/Örneklem: Ankara’da savunma sanayi sektöründe faaliyet gösteren bir işletmenin tasarım bölümünde çalışan bir proje grubuna uygulanmıştır. Bu proje grubunda elli işgören mevcuttur. Anket bu proje grubundaki bütün işgörenlere dağıtılmıştır. Kırk altı kişiden yanıt alınmıştır.
Veri Analiz Teknikleri: Değerlendirme aşamasında, bağımsız iki gruplu karşılaştırmalarda verilerin normal dağılmaması sebebiyle, Mann-Whitney U testi, üç ve daha fazla gruplu karşılaştırmalarda ise Kruskall-Wallis H testi kullanılmıştır. Demografik değişkenlere ait dağılımlarda frekans dağılımlarından faydalanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişki ise korelasyon analizi ile yapılmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular:
Ana hipoteze yönelik: İşletmede toplam kalite yönetimi felsefesinin yer almasıyla işgören performansının yükselmesi arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir.
Alt Hipotezlere yönelik: İşletmede Toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinden iç müşteri memnuniyeti ilkesinin yer almasıyla işgören performansının yükselmesi arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. İşletmede toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinden liderlik ilkesinin yer almasıyla işgören performansının yükselmesi arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. İşletmede toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinden takım çalışması ilkesinin yer almasıyla işgören performansının yükselmesi arasında anlamlı bir ilişki olmadığı görülmektedir. Ancak, bu iki değişken arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmamakla birlikte takım çalışmasının işgören performansına az da olsa olumlu bir etkisi vardır. İşletmede toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinden eğitim ilkesinin yer almasıyla işgören performansının yükselmesi arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. İşletmede toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerinden çalışanların katılımı ilkesinin yer almasıyla işgören performansının yükselmesi arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir.
Demografik değişkenlere bağlı hipotezlere yönelik: İşletmede çalışan kişilerin yaşlarıyla toplam kalite yönetimi felsefesi ilkeleri ve işgören performansı arasında bir ilişki görülmemektedir. İşletmede çalışan kişilerin eğitim durumuyla toplam kalite yönetimi felsefesi ilkeleri ve işgören performansı arasında bir ilişki görülmemektedir. İşletmede çalışan kişilerin çalışma süresiyle toplam kalite yönetimi felsefesi ilkeleri ve işgören performansı arasında bir ilişki görülmemektedir. İşletmede çalışan kişilerin unvanıyla işgören performansı arasında bir ilişki görülmemektedir. Toplam kalite yönetimi felsefesi ilkelerine bir bütün olarak bakıldığında ise bir ilişki görülmektedir. Diğer bir deyişle, İç müşteri memnuniyeti, eğitim ve çalışanların katılımı ilkelerinin işletmede uygulanış biçimine üst kademede çalışanların alt kademede çalışanlara göre anlamlı derecede daha olumlu bir bakış açısına sahip olduğu görülmektedir.
SONUÇ
Toplam kalite yönetimi felsefesi, işletmelerde işgörenlerin yaşına, eğitim durumuna, çalışma süresine, unvanına vb. unsurlarına bakılmaksızın, genel müdüründen işçisine kadar tüm işgörenin, kalitenin elde edilmesine katılması, dışarıdan gelen ürün ve hizmetlerin, ilgili kuruluş içindeki üretim ve mal sahibine teslimden sonraki işlemler sırasında; kalitenin sağlanması, satış sonrası bakım aşamaları sürecinde kalitenin güvence altına alınması, kuruluş performansının iyileştirilmesi ve kalitenin sürekli iyileştirilmesiyle ilgili faaliyetleri kapsamalıdır.
Sonuç olarak, bir işletme ancak işgörenin performansı kadar iyi olabilir. İşgören performansının, örgütün hem finansal sonuçlarını hem de üretim/hizmet düzeyini olumlu ya da olumsuz yönde etkilemesi kaçınılmazdır. Bu nedenle, işgörenin yüksek performans gösterecek şekilde çalışmasını sağlayacak bir ortam yaratmak ve performansı sürekli geliştirmeyi hedefleyen amaçlar edinmek, işletme yönetiminin temel görevleri arasında yer almalıdır. Bunun için, katılım, eğitim, iletişim, takım çalışması, kalite çemberleri, gerçekçilik, güven duygusu, doğru işe doğru kişi gibi ögelerle işgörenler her yönden tatmin edilmeli ve işgörenlerin mutluluğu sağlanmalıdır. Bu ögelere hizmet eden toplam kalite yönetimi felsefesi işletmeler tarafından benimsenmeli ve bu felsefenin amaçlarına ulaşmasına yardımcı olan insan kaynakları yönetimi uygulamalarından olan performans değerleme yöntemi adil, geliştirici, güdüleyici, durumlara uygun, geçerli, güvenilir, sürekli, kapsamlı ve katılımcı bir şekilde işletmelerde yer almalıdır.
Özgör, B. (2008), Toplam Kalite Yönetimi Felsefesinin İşgören Performansı Üzerindeki Etkisi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder